1. Not: Yazıyı okumadan önce videoyu izlemenizi ya da bu yazılara bakmanızı tavsiye ederim.
Anadolu'muz şenliklidir.
Binlerce sene öncesinden gelen şenliklerin ritüellerin nereden geldiği pek bilinmez.
Pek de önemsenmez.
Orta Asya'dan Mezopotamya'ya oradan Anadolu'ya oradan Balkanlara geçen bahar bayramı olarak kutlanır HIDIRELLEZ.
Hızır ve İlyas Peygamberlerin buluşması olarak bilinir öyle de kutlanır.
Hızır Aleyhisselam denizden ve İlyas Aleyhisselam karadan gelerek buluşurlar.
Bu kutlu buluşmanın hatırına Allah duaları kabul eder diye sadakalar verilir, dualar edilir o günde.
Ritüelleri ise şaman izler taşır.
Nevruz kutlamaları gibi ateşler yakılır, üzerinden atlanır.
Dilekler yazılır suya bırakılır.
Gül dalına ya da ele, kola kırmızı bir kurdele gibi bir bez bağlanır.
Kapıya süt bırakılır geceden sabaha yıl boyu bereket için.
Suya çiçekler bırakılır.
Yeme içmesiz şenlik olmaz tabi.
Yerleşim yerine yakın yüksek manzaralı yerlere HIDIRLIK derler.
Hep beraber danslar edilir, şarkılar söylenir, yemekler yenir.
Gençler birbirlerini görüp tanıma fırsatı bulur böylelikle.
Anadolu'ya her gelen rengini çalmıştır.
Kimi Hades tarafından yeraltına kaçırılan bolluk bereket tanrıçası Demeterin kızı Persephonenin kurtuluşunu kutlamıştır. Kimi şarap ve üzüm tanrısı Dionysos'a yakarmıştır danslar ve şarkılarla.
Hristiyanlar da 23 nisanda Aziz Georges ya da Aya Yorgi olarak kutlar bu bayramı.
Batı Şeria ve İsrail'de Saint George adını taşıyan çok sayıda kilise var; Hadr, Lod ve Celile'dekiler bunlara örnek.
Batı dünyası Aziz George Günü'nü 23 Nisan'da kutlarken, Filistin topraklarındaki doğu kiliseleri tarafından kullanılan eski takvimde bu gün 6 Mayıs'a denk geliyor.
Ne tesadüftür ki Mayısın 5 ini 6 sına bağlayan gece ve 6 mayıs aynı coğrafyalarda HIDIRELLEZ olarak kutlanır.
HIDIR kelimesinin de kökeni Arapça Hadr yeşil kelimesinden gelir.
Ayak bastığı yere bolluk bereket getiren BOZ ATLI HIZIR vardır özellikle şiirlerde destanlarda menkıbelerde.
Darda kalanın yardımcısı, dertlilerin son sığınağı.
Aziz Georges da beyaz atıyla ve elinde bir mızrakla ve bir 7 başlı bir ejderhayı öldürürken resmedilir Hristiyan ikonalarında.
Anlayacağınız çok şey birbirinin içindedir ve kafa yormanın da çok anlamı yoktur.
Osmanlı döneminde de bir ara Alimler arasında da bir tartışma olmuş ancak Şeyhülislam Ebussuud Efendi zamanında aşırıya gidilmeyen kutlamalara da izin verilmiştir.
İşin içinde HIZIR ALEYHİSSELAM da vardır nasılsa ya da nasıl katılmışsa.
HIZIR ALEYHİSSELAM ALLAH'IN katından ilim verdiği ve Hz. Musa'ya rehberlik eden bir zat olarak geçer Kuran'da. Aslında ismi geçmez de O Zat'ın HIZIR Peygamber ya da Velilerden bir Veli olduğu söylenir.
HIDIRELLEZ böylelikle bir yere bağlanır bağlanmasına ya bir de
Samsun'dan Artvin'e kadar Karadeniz kıyı kentlerinde kutlanan Mayıs 7 si denen şenlikler vardır.
Orada HIZIR ya da İLYAS Peygamberlerin de adı geçmez.
Miladi takvime göre Mayıs 20, Rumi takvime göre 7 Mayısa gelir.
O gün derelerle denizlerin buluştuğu yerde hayvanlar yıkanır.
Denize 7 çift sonra da 1 tek taş atılır.
Belaların hastalıkların uğursuzlukların suya bırakıldığına inanılır.
Sandallara binilir. Giresun Adasının çevresinde 7 tur atılır.
Çocuk sahibi olmak isteyenler 3 defa saç ayağından geçer.
Yaylalara çıkmazdan önce temizlik ve arınma gibi düşünülür.
Ordu'da Giresun'da Trabzon Beşikdüzü'nde yaygın ve kitlesel kutlanır.
Hatta Kaymakamlıklar tarafından şenlikler düzenlenir.
Hasılı değerli dostlar,
Osmanlı döneminde 2 mevsim kabul edilirmiş.
Biri yaz olup RUZ-I HIZIR 7 mayısta başlarmış diğeri de kış olup RUZ-I KASIM derler ve 8 kasımda başlarmış.
Yazıyı yazdığım günün 7 mayıs olduğunu düşünürsek bugün yaz mevsiminin ilk günü.
Mayıs 7 sinin de adı var ama henüz kendisi yok.
20 mayısa denk geliyor şimdiki takvimde.
Ancak her ikisi için de kutlamalar yok zira malum günlerdeyiz.
Hasılı insanın da doğa gibi yazı var kışı var.
Her yazı takip eden bir kış ve her kışı takip eden bir yaz var.
Kara varsa deniz de var.
Zalim varsa Alim de var.
Bu yüzden halkımız ne demiş her gördüğün HIZIR bil.
Öyle bak öyle davran.
Biz de her gördüğümüzü HIZIR bilerek boş hurafe olarak gördüğümüz şeylerin içinde ne hikmetler gizlidir diye düşünsek acaba çok mu şey kaybederiz...
Vesselam...
2. Not: Yazının başında linkini verdiğim yazılara en başta göz atmadıysanız
şimdi MUTLAKA okuyunuz.